Τετάρτη 4 Ιουλίου 2012

Βελτίωση αισθήσεων - Όσφρηση, γεύση

Αγαπητά παιδιά... Μιλάμε σε αυτό το blog για την τροφή και πως αυτή είναι τόσο σημαντική αφού δίνει ενέργεια και δομικά υλικά στο σώμα μας για να λειτουργεί σωστά. 
Όμως σαν λάτρης των γεύσεων δε θα μπορούσα να μην τονίσω ότι το φαγητό και το ποτό είναι μία από τις απολαύσεις της ζωής όπως ακριβώς είναι και το σεξ. 


Για αυτό το λόγο σε αυτή τη δημοσίευση θα μιλήσουμε για το πως θα μπορέσουμε να έχουμε την αίσθηση της όσφρησης και της γεύσης μας σε ένα τέτοιο επίπεδο ώστε να πετυχαίνουμε τη μέγιστη απόλαυση από το φαγητό που τρώμε καθώς και το κρασί, τη μπύρα, τον καφέ ή οποιοδήποτε άλλο ποτό πίνουμε. 
Θα σας πω το μυστικό μου (το οποίο φαντάζομαι το κάνουν αυτοί που ασχολούνται) για το πως είμαι σε φόρμα όσον αφορά τη γευσιγνωσία.
Πρέπει να ξεκινήσω λέγοντας κάτι βασικό. 
Όταν βάζουμε κάτι στο στόμα μας αυτό που νιώθουμε δεν είναι μόνο η γεύση αλλά και το άρωμα.


Αν φάμε μία μπουκιά λευκό ψωμί για παράδειγμα, η γεύση είναι μόνο το 1/3 από αυτά που θα αισθανθούμε, η οποία γεύση στην προκειμένη περίπτωση είναι κυρίως γλυκιά.
Τα υπόλοιπα 2/3 είναι η αίσθηση  της αφής και της όσφρησης
Η αφή μας επιτρέπει να νιώσουμε την υφή του ψωμιού και ανάλογα το πόσο φουσκωμένο και μαλακό είναι, το... πάχος του και η όσφρηση είναι αυτή που μας κάνει να καταλαβαίνουμε ότι ναι! αυτό είναι ψωμί αφού μας μυρίζει κυρίως η μαγιά.


Και ξεκίνησα με το λευκό ψωμί και όχι το ολικής για παράδειγμα λόγω του ότι το δεύτερο έχει κάπως πιο σύνθετη γεύση λόγω του φλοιού του σιταριού ο οποίος δίνει και ένα κάπως διαφορετικό άρωμα στο ψωμί. Φυσικά το ποιο μας αρέσει από τα 2 είναι καθαρά θέμα γούστου... ή μήπως.. συνήθειας.


Ας μπούμε στο θέμα λοιπόν τώρα που καταλάβαμε και ας ξεκινήσουμε με το τι πρέπει να κάνουμε για να έχουμε μία καλή όσφρηση:
  • Ξεκινάμε με το βασικότερο, την προσοχή.
Είναι απαραίτητο όταν έχουμε την ευκαιρία να μυρίσουμε κάτι, συνειδητά ή τυχαία όπως για παράδειγμα ένα φρούτο ή ένα λουλούδι στο δρόμο ή και ένα φαγητό, να προσπαθούμε να συγκρατήσουμε το πως ακριβώς αισθανθήκαμε όταν το μυρίσαμε και να το συγκρατήσουμε στη μνήμη μας. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να θυμόμαστε τις διάφορες διαφορετικές μυρωδιές.

Ένα κόλπο για να καταλάβουμε μία μυρωδιά είναι να μην εισπνέουμε μεγάλες ποσότητες αέρα αλλά να "σνιφάρουμε" όπως ακριβώς κάνουνε και οι σκύλοι.
  • Και συνεχίζουμε με το επίσης βασικότατο, την εξάσκηση.
Το να εξασκήσουμε το οσφρητικό μας νεύρο είναι ακριβώς το αντίστοιχο όπως όταν εξασκούμε τους μυς μας όταν γυμναζόμαστε.
Πρέπει να μυρίζουμε πολύ συχνά διάφορα πράγματα, οτιδήποτε πραγματικά και να δίνουμε προσοχή σε αυτά.
Μάλιστα όταν μυρίζουμε πράγματα που μυρίζουν έντονα (όχι όμως άσχημες οσμές για πολύ ώρα) όπως αρώματα φαίνεται να ενισχύουν την οσφρητική μας ικανότητα, εμφανίζοντας μεγάλες διαφορές ακόμα και μετά από μόλις 10 μέρες καθημερινής εξάσκησης 1 φορά ημερησίως για 10 λεπτάκια.
Έτσι θα εξασκήσουμε το οσφρητικό μας νεύρο, το οποίο μπορεί σύμφωνα με έρευνες να αναγνωρίσει ακόμα και περισσότερες από 10.000 διαφορετικές μυρωδιές.


Προσωπικά έχω αγοράσει κάποια kit τα οποία έχουν αρώματα διαφόρων τροφίμων, λουλουδιών, κλπ για εξάσκηση το οποίο στη δική μου περίπτωση είναι για κρασιά αλλά υπάρχουν και άλλα όπως για τα αρώματα του καφέ, κλπ.

Με το να μυρίζεις καθημερινά τέτοια σχετικά δυνατά αρώματα για κάποια λεπτά μπορείς να δεις τεράστιες βελτιώσεις στην όσφρησή σου σε μικρά σχετικά χρονικά διαστήματα, ακόμα και αν νομίζεις ότι την έχεις χάσει (όπως μπορεί να συμβαίνει σε μόνο στο ένα από τα 2 ρουθούνια).
Μία εναλλακτική και προπάντων φτηνή λύση που είχα σκεφτεί είναι να μυρίζεις διάφορα σαμπουάν και σαπούνια.
3050 Aroma Kit copy 2
  • Κόψτε το κάπνισμα και το υπερβολικό αλκοόλ.
Το κάπνισμα αποδεδειγμένα μειώνει την αίσθηση της όσφρησης καθώς επίσης και όσο έχουμε αύξηση των επιπέδων αλκοόλ στο αίμα μας, τόσο επηρεάζεται και η όσφρησή μας.
  • Γυμναστείτε.
Η συχνή άσκηση φαίνεται να βοηθά πολύ. Όταν έχουμε ασκηθεί με οποιοδήποτε τρόπο, η αίσθηση της όσφρησής μας είναι πιο καλή για κάποιο χρονικό διάστημα.
  • Χρησιμοποιείτε έναν υγραντήρα σπίτι σας.
Η αυξημένη υγρασία στον αέρα θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της υγρασίας και στη μύτη σας πράγμα που θα βελτιώσει την όσφρησή σας.
  • Κάνετε λογική χρήση (αν κάνετε) των διαφόρων αποσυμφορητικών σπρέι, κλπ.
Είναι ικανά να προκαλέσουν ακόμα και μόνιμες βλάβες στο βλεννογόνο σας και να οδηγήσουν ακόμα και σε μόνιμες βλάβες στην όσφρηση αν γίνεται υπερκατανάλωση. 

Φαίνεται ότι το γάλα και τα υπόλοιπα γαλακτοκομικά δεν προκαλεί την παραγωγή βλέννας όπως πιστεύεται από κάποιους, η οποία προκαλεί συμφόρηση στη μεμβράνη της μύτης που περιέχει τα υπερευαίσθητα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την όσφρηση.
Ένα παράδειγμα που προκαλεί τη συμφόρηση αυτή είναι όταν είμαστε κρυωμένοι ή γενικά άρρωστοι που μπορεί να παρατηρήσουμε ότι δεν έχουμε καθόλου όσφρηση.

Και ας πάμε στη διατροφή η οποία θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε την όσφρησή σας σε πολύ καλά επίπεδα ή να τη βελτιώσει σε περίπτωση υποσμίας (διαταραχή όσφρησης).


Φυσικά μία ισορροπημένη διατροφή γενικά είναι απαραίτητη για να είσαι σε φόρμα αλλά σε περίπτωση υποσμίας πολλές φορές μπορεί να φταίει η έλλειψη του ιχνοστοιχείου ψευδαργύρου, το οποίο θα πρέπει πάντα να βρίσκεται στον οργανισμό μας σε επαρκείς ποσότητες.
Προσοχή όχι ποτέ σε υπερβολικές αλλά σε επαρκείς... 
Η υπερβολική του πρόσληψη (περισσότερο από ) που συνήθως πετυχαίνεται από κάποιον που παίρνει συμπληρώματα διατροφής μπορεί να επηρεάσει απορρόφηση σιδήρου και χαλκού προκαλώντας και άλλες διατροφικές ανεπάρκειες.


Λόγω του γεγονότος ότι ο ψευδάργυρος βρίσκεται σε διάφορα τρόφιμα συνήθως τα άτομα έχουν επαρκή πρόσληψη αν κάνουν ισορροπημένες διατροφές καταναλώνοντας ποικιλία τροφίμων.
Η συνιστώμενη πρόσληψη ψευδαργύρου σύμφωνα με την National Academy of Science των ΗΠΑ και τον RDA είναι:
  • 8mg/ημέρα για της γυναίκες 
  • 11-13mg/ημέρα για άντρες, εγκύους, γυναίκες που θηλάζουν και αγόρια 14-18ετών
  • 2mg/ημέρα για τα 6 μηνών μωρά
  • 3mg/ημέρα για τα 7-12 μηνών μωρά και έως 3 ετών παιδιά
  • 5mg/ημέρα για τα 4-8 ετών παιδιά
  • 8mg/ημέρα για τα 9-13 ετών παιδιά
  • 9mg/ημέρα για τα 14-18 ετών κορίτσια.
 Ενδεικτικές Διαιτητικές Πηγές Ψευδαργύρου
Τρόφιμο Ψευδάργυρος       (mg/100 g)
Στρείδια, φρέσκα                  45-75
Μύδια, αχηβάδες                    21
Φύτρο σιταριού, πίτουρο  13-16
Βραζιλιάνικο φυστίκι              7
Κρέας, μύες                      4.5-8.5
Παρμεζάνα                              4
Αρακάς                                    4
Φουντούκια                            3.5
Αβγό, κρόκος                         3.5
Σαρδέλες                               3.5
Φιστίκι, αράπικο                      3
Κοτόπουλο, σκούρο κρέας   2.85
Καρύδια                                2.25
Ψωμί, ολικής αλέσεως        1.65
Ρεβίθια                                  1.4
Γαρίδες                                 1.15
Αβγό, ολόκληρο                    1.1
Γάλα                                     0.75
Οι χορτοφάγοι και οι vegans ιδιαίτερα πρέπει να προσέχουν λίγο περισσότερο με την επαρκή πρόσληψη του ψευδαργύρου λόγω του ότι τα φυτικά και οξαλικά οξέα των φυτικών τροφών μειώνουν κάπως την βιοδιαθεσιμότητα του ψευδαργύρου και για αυτό το λόγο είναι προτιμότερο να καταναλώνουν συχνότερα ξηρούς καρπούς και προϊόντα με σουσάμι για να αυξήσουν περισσότερο την ποσότητα ψευδαργύρου που λαμβάνουν.


Όσον αφορά την ενίσχυση της αίσθησης της γεύσης:
Οι κλασικές γεύσεις ήταν και για μένα προσωπικά είναι 4.
Το γλυκό, το ξινό, το αλμυρό και το πικρό.
Τελευταία ανακαλύφθηκε και το λεγόμενο ουμάμι, το οποίο είναι η γεύση που χαρακτηρίζουνε σαν το "νοστιμιά" και το πιο κοντινό παράδειγμα είναι να σας πω ότι είναι η κύρια γεύση ενός μανιταριού.
Τώρα πάνε να ανακαλύψουμε από ότι φαίνεται και άλλη μία που τη λένε γεύση του λιπαρού αλλά δε μας πολυενδιαφέρει για την ώρα.

Κάτι άλλο που θα πρεπε να ξέρουμε είναι ότι αν και αμφιλεγόμενο, η γλώσσα δε νιώθει σε όλα τα σημεία της τις γεύσεις αλλά σε κάθε σημείο αισθάνεται και διαφορετική γεύση.
Κάτι τέτοιο ίσως και να μην ισχύει ακριβώς αλλά σίγουρα οι ευαισθησία της γλώσσας στην κάθε γεύση είναι διαφορετική σε κάθε της σημείο. Τα σημεία αυτά είναι συγκεκριμένα:
Είναι κατά τη γνώμη μου πιο χρονοβόρο σε σύγκριση με ότι πρέπει να κάνουμε για την όσφρηση.
Για μένα έρχεται σε δεύτερη μοίρα αφού η "γεύση" που νομίζουμε οι περισσότεροι ότι νιώθουμε όταν τρώμε ένα φαγητό ή πίνουμε κάτι στην πραγματικότητα, τουλάχιστον το 60% είναι από την όσφρηση, το 25-30% από την αφή και το υπόλοιπο 10-15% από τη γεύση.

Ένας τρόπος είναι να βάλουμε κάποιον να γεμίσει κάποια ποτηράκια με συγκεκριμένη ποσότητα νερού (100ml) να ρίξει μέσα διαφορετικές ποσότητες συγκεκριμένες σε γραμμάρια ζάχαρη (για να δούμε τι συγκέντρωση καταλαβαίνουμε τη γλυκιά γεύση), λεμόνι ή ξινό από το super market (για την ξινή γεύση), αλάτι (για την αλμυρή). Όσον αφορά το πικρό δοκιμάστε να ρίξετε κάτι με πικρή γεύση αν βρείτε... 

Επίσης μη νομίζετε ότι όλα τα γλυκά πράγματα έχουν την ίδια γλυκιά γεύση όπως το ίδιο συμβαίνει και με τα ξινά και τα αλμυρά και τα πικρά. 
Για παράδειγμα τα διάφορα γλυκαντικά δεν έχουν την ίδια γλυκύτητα με τη ζάχαρη όπως και το ίδιο συμβαίνει και με το ξινό των διαφόρων οξέων (κιτρικό, μηλικό, τρυγικό, κλπ) τα οποία είναι σε διαφορετικές συγκεντρώσεις σε κάθε τρόφιμο.
Η πολυπλοκότητα μίας μπύρας σχετίζεται πολύ με το τι είδους πικράδα αφήνει στο στόμα αφού το πικρό είναι βασική γεύση όλων των μπυρών και ιδιαίτερα των lager και pils. 
Η πικρή αίσθηση μίας καλής μπύρας μπορεί να έχει πολλά "επίπεδα" και να είναι πιο πολύπλοκη σε σύγκριση με αυτήν μίας κατώτερης ποιοτικά μπύρας.
Άλλα κόλπα για μεγαλύτερη απόλαυση είναι:
  • Να είστε ενυδατωμένοι πίνοντας συχνά νερό, αφού η αφυδάτωση μπορεί να μειώσει τη γεύση.
  • Να τρώτε φαγητά τα οποία να έχουν όψη πραγματικού φαγητού.
Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν τρως ψάρι που μοιάζει με ψάρι, όμορφα φρούτα και λαχανικά ή οτιδήποτε που το μυαλό συνδέει ωραία το τι ακριβώς τρως με το πως μοιάζει τότε η αίσθηση της γεύσης είναι πιο ενισχυμένη.
  • Πρόσεξε τι φάρμακα παίρνεις και κάνε μία λίστα από αυτά και ξανασυμβουλέψου το γιατρό σου για την αναγκαιότητά τους ή ρώτα τον για εναλλακτικές λύσεις.
Πλήθος φαρμάκων μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την αίσθηση της όσφρησης όπως και γεύσης, ξεκινώντας από τις... "αθώες" στατίνες για τη χοληστερόλη, τα αντικαταθλιπτικά, τα φάρμακα της πίεσης, διάφορα χημειοθεραπευτικά όπως με τη δραστική ουσία methotrexate η οποία επίσης χορηγείται και σε περιπτώσεις ρευματικής αρθρίτιδας.
  • Κόψτε το κάπνισμα και το υπερβολικό αλκοόλ.
  • Να μασάς αργά έτσι ώστε οι γεύσεις και τα αρώματα να προλαβαίνουν να απελευθερώνονται σιγά σιγά στο στόμα.
  • Τρώγε ένα ένα το κάθε συστατικό του πιάτου σου.
Για παράδειγμα τρώγε μία πατάτα και μετά δοκίμασε ξεχωριστά το κομματάκι χοιρινό. Μετά φάε μία μπουκιά σαλάτας. Με αυτόν τον τρόπο θα ερεθίζονται συνεχώς διαφορετικά τα οσφρητικά νεύρα και οι κάλυκες της γλώσσας που καταλαβαίνουν τις διάφορες γεύσεις.
  • Πρόσεχε μη τρως πολύ καυτά φαγητά ή υγρά γιατί μπορεί να προκαλέσεις βλάβη στους γευστικούς κάλυκες τις γλώσσας.
  • Μπορείτε αν θέλετε να κάνετε ένα.. reset στο αλάτι και τη ζάχαρη
Κόψτε αλάτι και ζάχαρη τελείως για μία εβδομάδα. Με αυτόν τον τρόπο θα ξεσυνηθίσετε να τρώτε υπερβολικές ποσότητες αυτών που εμπεριέχονται στα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Δείτε την εξάσκηση όσφρησης και γεύσης σαν παιχνίδι και πειραματιστείτε! 
Τέτοια "παιχνίδια" είναι πολύ καλά για να παίζετε με μικρά παιδιά αφού μπορείτε ταυτόχρονα να διασκεδάσετε και να τους καλλιεργήσετε ένα είδος γευστικής κουλτούρας που μπορεί να ξυπνήσει πολλά ενδιαφέροντα. 
Εξάλλου είναι πολύ καλύτερο από το να κάθεστε να βλέπετε τηλεόραση με τις ώρες...

Κατά τη γνώμη μου αξίζει να εκπαιδεύετε την όσφρησή και τη γεύση σας όποιος και αν είστε αλλά δεν το κάνετε επειδή απλά.. δεν το είχατε ποτέ σκεφτεί. 
Δεν είχατε σκεφτεί ότι αν εξελίξετε μία ή παραπάνω από τις αισθήσεις σας γενικά θα μπορούσατε να απολαμβάνετε περισσότερο αυτό που μπορείτε να αντιληφθείτε με αυτήν.


Εξάλλου το φαγητό είναι μία απόλαυση και όσοι τρώνε απλά για να φάνε είτε το κάνουν απλά επειδή είναι υποχρεωτικό είτε τρώνε υγιεινά αλλά "στα γρήγορα" τότε χάνουν πάρα πολλά από τη ζωή τους. 
Ένα καλό και απολαυστικό γεύμα όχι μόνο μπορεί να είναι πολύ υγιεινό αλλά μπορεί επίσης να σας κάνει να νιώσετε όμορφα και να σας απαλλάξει τουλάχιστον προσωρινά από το άγχος.


Η δημοσίευση αυτή δε θα μπορούσε να μη βρίσκεται και στο:
http://gourmetfoodwine.blogspot.gr/2012/07/blog-post.html


http://www.sirc.org/publik/smell_human.html/

http://www.scienceillustrated.gr/?p=2243
http://www.wikihow.com/Improve-Your-Sense-of-Smell#_note-rd2-4
http://www.articledashboard.com/Article/How-to-enhance-your-sense-of-smell/1303732
http://www.umm.edu/altmed/articles/zinc-000344.htm
http://www.scienceillustrated.gr/?p=2243
http://www.rd.com/health/wellness/sharpen-your-sense-of-smell-and-taste/


Brunello Wüthrich, MD, Alexandra Schmid, Barbara Walther, PhD and Robert Sieber, PhD. Milk Consumption Does Not Lead to Mucus Production or Occurrence of Asthma. J Am Coll Nutr December 2005 vol. 24 no. suppl 6 547S-555S



Henkin, R.I.; Aamodt, R.L.; Agarwal, R.P.; Foster, D.M. The Role of zinc in taste and smell A.R. Liss, New York (USA) 1982


Russell RM, Cox ME, Solomons N. Zinc and the special senses. Ann Intern Med. 1983 Aug;99(2):227-39.


Αργύρης Τσακίρης. Ελληνική Οινογνωσία. Εκδόσεις Ψυχάλου. 2010. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου